Vikipedi, özgür ansiklopedi
(
Galatasaray sayfasından yönlendirildi)
Galatasaray Spor Kulubü, merkezi İstanbul'da olan, özellikle futbol şubesiyle ünlü, Türk spor kulübüdür.
1905 yılında Ali Sami Yen ve bazı arkadaşları tarafından, öğrenci oldukları Galatasaray Lisesi'nde kurulan kulüp, futbol branşında şu ana kadar 16 kez Türkiye Ligi şampiyonu olmuş; 2000 yılında da UEFA Kupası ve Süper Kupa'yı kazanmıştır. Galatasaray ayrıca Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federasyonu (International Federation of Football History & Statistics) tarafından yapılan istatistik çalışmasında, 2001 Ocak ayında "Dünyanın en iyi futbol kulüpleri" sıralamasında 1. sıraya yükselmiş ve dünyadaki seçkin futbol kulüpleri arasındaki yerini almıştır.
Galatasaray UEFA Kupası'nı yenilmeden ve Şampiyonlar Ligi gruplarını 3. olarak bitirip kazanan tek takımdır. 1999-2000 yılında, UEFA Kupası finalinde İngiltere'nin Arsenal kulübünü penaltılarla yenerek, bir Avrupa Kupası kazanan ilk ve tek Türk futbol kulübü olmuştur. Galatasaray aynı yıl; Super Kupa'yı da Real Madrid'i 2-1 yenerek kazanmıştır. Avrupa'da en fazla başarı yakalamış Türk takımı olan Galatasaray'ın Avrupalı rakiplerine oranla mütevazı olarak görülen kadrosuyla kazandığı UEFA Kupası ve Süper Kupa dünyada büyük bir başarı olarak görülmüş, böylece Galatasaray adı tüm dünya tarafından tanınan bir marka hâline gelmiş ve kulüp dünya çapında büyük bir taraftar topluluğu kazanmıştır.
Ali Sami Yen Stadı'nın yerine, yapılan anlaşma gereği Seyran Tepe'ye 49 yıllığına Galatasaray'a kiralanan bir stat yapılacaktır. Stadyumun ismi yine "Ali Sami Yen" olacaktır. Stadyum tamamlandığında çatısı açılıp-kapanabilir 52.000 kişilik kapasitesiyle, Avrupa'nın en modern 5 futbol tesisinden biri olacaktır. Galatasaray'ın futbol karşılaşmalarını 2009-10 sezonunda itibaren burada yapacağı öngörülmektedir. Stadyumdan yıllık en az 35 Milyon USD gelir beklenmektedir. Stadyumun yapımını TOKİ üstlenmiştir. Stadın ihalesi 19 Temmuz 2007 tarihinde Ankara'da yapılmıştır. Nurol İnşaat, Cengiz İnşaat, Eren Talu Mimarlık, Mesa İnşaat ve Bozoğlu İnşaat firmalarının sunduğu teklifler ihale şartnamesindeki kriterlere uygun bulunarak incelenmek üzere kabul edilmiştir. İhaleyi 24 Eylül 2007 günü Eren Talu-Alke Ortak Girişim Grubu almıştır.
Tarihi
Kuruluşu
Galatasaray 1905 yılının sonbaharında; Galatasaray Lisesi öğrencileri tarafından bir futbol kulübü olarak kurulur, ancak daha öncesinde de Galatasaray Lisesi'nde diğer sporlar da yapılmaktaydı.
II. Beyazıt tarafından 1482'de kurulan mektep; adını kurulduğu bölgeden almaktadır. Ancak Hürrem Sultan tarafından Kanuni Sultan Süleyman öldükten sonra kapattırılan okul; Lale Devri öncesinde tekrar açılmış ve sonrasında tekrar kapattırılmış; en son da Osmanlı İmparatorluğu'nda Sultan Abdülaziz döneminde 1 Eylül 1868'de tekrar açılmıştır. Bu dönemde; Beden Eğitimi dersi jimnastikçi Monsieur Curel tarafından modern aletlerle verilmektedir. 1870 yılında Kâğıthane'de bir idman bayramı düzenlenir. Başarılı sporcular çeşitli madalyalar kazanır ve öğrencilere kuzulu pilav verilir. Gelecekte de bu gelenek yerini; Galatasaray Pilavı'na bırakacaktır.
Monsieur Curel'den sonra; Monsieur Moiroux, Signor Martinetti, Stangali de jimnastik, atletizm, yüzme, kürek vb. sporları ilk defa başlatmış olurlar. Faik Üstünidman önderliğinde; izcilik, tenis ve hokey gibi sporları da öğrenen öğrenciler; yine Üstünidman'ın desteklemesi ile futbol ile tanışır. Ancak; bu dönemde futbolun kurallarını tanımazlar.
1901'de İstanbul'da yaşayan James Lafontaine ve Horace Armitage isimli iki İngiliz; yabancılardan oluşan Kadıköy Futbol Kulübü'nü kurarlar; ancak anlaşmazlıklar sonrasında da 1903'de Moda Kulubü'nü kurarlar. Strugglers, Elpis ve Imogen'in de birleşimiyle; İstanbul Futbol Birliği'nin kurulması ardından; Papazın Çayırı denen yerde Union Club-İttihat Spor sahası olarak karşılaşmalara başlamışlardır.
Bu dönemde futbol yabancılar tarafından İstanbul'da oynanmaktadır; ve bu konuda Galatasaray Lisesi öğrencileri bir girişimde bulunur. 1 Ekim 1905 tarihinde; Mehmet Ata Bey'in dersi sırasında arkadaşlarıyla konuşan Ali Sami Yen; bir futbol kulübü kurmaya karar verir. Asım Sonumut, Reşat Şirvani, Refik Cevdet Kalpakçıoğlu, Abidin Daver ve Kamil Bey'in de ortaklığıyla; Refik Cevdet Kalpakçıoğlu asbaşkanlığında kulüp kurulur.
- Ayrıca bakınız: Galatasaray'ın kurucu listesi
Bu dönemde oyunculardan her hafta birer kuruş toplanır, başkan Ali Sami Yen de futbol topuyla ilgilenirdi. Hatta domuz yağı ile temizlenen futbol topu hasar görünce; Ali Sami Yen ayakkabasının bir parçasını keserek yama yapmıştır. Cevdet Kalpakçıoğlu da formaları yıkardı. Kulübün ilk isminin Gloria ya da Audace koyulması istenmiştir; ancak takımın oynadığı ilk maçında Rum rakibini 2-0 yenerken seyircilerin onlardan "Galata Sarayı efendileri" diye söz etmesiyle bugünkü isim doğmuştur. Ali Sami Yen tarafından söylenen bir söz; Galatasaray Spor Kulübü'nün kuruluş ve varoluş amacını belirleyecektir:
| “ |
Maksadımız İngilizler gibi toplu bir hâlde oynamak, bir renge ve bir isme mâlik olmak ve Türk olmayan takımları yenmek. |
” |
| |
Başkanları
| Galatasaray Başkanları |
|
|
| 1933-1934 |
Ali Haydar Barşal |
| 1934 |
Refik Cevdet Kalpakçıoğlu |
| 1934-1936 |
Ethem Menemencioğlu |
| 1936-1937 |
Saim Gogen |
| 1937-1939 |
Sedat Ziya Kantoğlu |
| 1939 |
Nizan Nuri |
| 1939 |
Adnan Akıska |
| 1940-1942 |
Tevfik Ali Çınar |
| 1942-1943 |
Osman Dardağan |
| 1944 |
Sedat Ziya Kantoğlu |
| 1944-1946 |
Muslihittin Peykoğlu |
| 1946-1950 |
Suphi Batur |
| 1950-1952 |
Yusuf Ziya Öniş |
| 1953 |
Ulvi Yenal |
|
|
Galatasaray Amblemi
Eski Türkçe şekli ile GS amblemi.
Günümüzde yaygın olarak bilinen Galatasaray ambleminin aksine, ilk amblem ağzında futbol topu taşıyan kanatları gerili bir kartalı içeriyordu. Ancak Galatasaray Lisesi öğrencilerinden 333 Şevki Ege tarafından çizilen bu kompozisyon benimsenmeyince kenara itildi. Bugünkü amblem ise 1923 yılında yine lise öğrencilerinden 74 Ayetullah Emin tarafından çizilmiştir. Yeni çizim, geometrik çizgilerin uyumlu kullanılmasıyla içiçe geçmiş sarı-kırmızı renklerde "GS" harflerini içermektedir. İlk olarak Ayetullah Emin ve Şinasi Şahingiray tarafından çıkarılan haftalık bir mecmuada kullanılan bu kompozisyon, çok beğenilir. Bunun üzerine resmi amblem olarak kabul edilmesi için teklif yapılır. Teklif alkışlar arasında ittifakla kabul olunur.
İşte bu amblem o günlerde mektup kağıtlarına, zarflara ve lise ceketlerine işlenmeye başlar ve günümüze kadar gelir.[1]
Renkleri
Galatasaray'ın ilk renkleri kırmızı - beyaz'dır. Ancak Osmanlı İmparatorluğu'nun giderek yükselen bir Türkçülük hareketinden korkması ile; bu renklerin kullanılması yasaklanır. Bunun üzerine; Ali Sami Yen'in deyimiyle bir çok dükkân gezilerek "vişneye çalan koyuca tatlı bir kırmızı" ve "içinde turuncudan iz taşıyan tok bir sarı" renkleri Galatasaray ile buluşur. Bunun yanı sıra; kuruculardan Bekir Sıtkı Bircan da; Gül Baba'nın II. Bayezit'e verdiği sarı kırmızı güllerden esinlendiğini söyler.
Taraftarı
ultrAslan
Dünyanın en büyük Galatasaray taraftar grubudur.. [1]
Uluslararası Başarıları
Şampiyonlar Ligi
Şampiyonlar Ligi maçlarına taraftarlar büyük ilgi göstermektedir.
Galatasaray, formatı 1993 yılında değişerek Şampiyonlar Ligi adını alan turnuvaya on defa, eski adıyla Şampiyon Kulüpler Kupasına ise dokuz defa katılmış, toplamda 19 kere Avrupanın en prestijli kupası için yarışmıştır.
Galatasaray bu turnuvanın çeşitli turlarında toplam 131 maça [2] çıkmıştır. 2007 yılında UEFA tarafından çıkarılan resmi şampiyonlar ligi dergisinde, turnuvanın başladığı 1959'dan beri yapılan tüm maçlar değerlendirilmiş, genel puan durumunda Galatasaray 17. sırada yer almıştır. Kupayı kazanamamış olmasına rağmen, diğer Türk takımlarının başarısızlığını nedeniyle Galatasaray’ın bu derecesi başarı olarak değerlendirilmiştir.[3]
Galatasaray’ın ilk başarılı sezonu, 1962-63 sezonunda çeyrek finale yükselişidir. İkinci kez katıldığı Şampiyon Kulüpler Kupası'nda Dinamo Bükreş ve Polonia Bytom takımlarını eleyen Galatasaray, çeyrek finalde o sezon şampiyon olan İtalyan AC Milan tarafından elenir.[4]
Ertesi sezon, 1963-64'de yine bu kupaya katılan Galatasaray'ın bu sefer şansı yaver gitmez. FC Zürich ile 3 maç oynanır, ama takımlar yenişemezler. Bunun üzerine para atışı yapılır. Zürih takımı çeyrek finale çıkar.[5]
1969-70 sezonunda, tekrar Şampiyon Kulüpler kupasına katılmaya hak kazanan Galatasaray ikinci kez çeyrek finale kadar yükselir, ancak Legia Varşova takımına elenir.[6]
Derece olarak en başarılı yıl ise yarı final oynadığı 1988-89 sezonudur. Rapid Wien'i eleyen[7] takım Neuchatel Xamax ile eşleşir. İlk maçı 3-0 kaybetmesine rağmen rövanşı 5-0 kazanmayı başarır.[8] Çeyrek finalde güçlü Fransız temsilcisi AS Monaco'yu da beklenmedik biçimde eleyerek büyük sükse yapar.[9] Yarı finalde ise Hagi'li Steaua Bükreş tarafından elenir.[10]
Bu tarihten sonra yeni ismi ve formatıyla Şampiyonlar Ligi dönemi başlar. UEFA katsayıları uygulanmaya başlanır ve seribaşı takımların zayıf takımlarla eşleştiği, sadece güçlü olanların katılabildiği şampiyonlar ligi grupları oluşur. Galatasaray gruplardan çıkmayı 2000 yılına kadar başaramasa da zaman zaman başarılı sonuçlar almıştır. İlk ve en şok edici sonuç belki de 1993-
